نمایه آثار و فعالیت های علی عبدلی

  نگاه عبدلی    

علی عبدلی؛ تات و تالش شناس بلند آوازه ایران ، اکنون به عنوان بنیانگذار تالش شناسی و پژوهشگری تاثیرگذار در قلمرو ایران شناسی شناخته می شود . ایشان با خلق آثاری گرانسنگ در گستره ای فراگیر ، از مردم نگاری تا تاریخ و زبان شناسی و ادبیات ، جایگاه مذکور را به استناد آنچه که در ذیل می آید ، به شایستگی تمام احراز نموده است .

در مورد شرح حال ، فرایند کوشش های پژوهشی و دیدگاههای  این شاعر و محقق، تا کنون اطلاعات زیادی در منابع مختلف آمده است ولی نمایه کاملی از آثار ایشان تاکنون یا تدوین نگردیده و یا منتشر نشده است . از این رو اینجانب در مقام فرزند و شاگرد کوچک ایشان ، انجام این مهم را برعهده گرفته ام و حاصل کار چنان شده که ذیلا ارایه گردیده است .

بنیانگذار و پدر دانش تالش شناسی

ذبیح الله سماپور

    نخستین زنگ ذهن من از آنجا آغاز شد که در میان نیمه شبها بر آسمان مینگریستم که در میان اینهمه ستارگان کهکشان ها و کیهان، زمین کجاست و زندگی چراست؟! و جای بسیار بالای خداوند بر این کیهان بی پایان چگونه جایی است؟!. بسیار بر این دشواراندیشی جستجو کردم، ولی یافتم که جایی را نخواهم یافت، جدا از همه جا.

دومین زنگ ذهن زمینی­ام به سال 1354 بود که داستان غم­انگیز و خنده­آوری است. در پچاشت (پِچوشته یا بعد از ظهر) روزِ پنجشنبه از رشت راهی آستارا بودیم که سوار بر اتوبوسی از تهران – اردبیل نشسته بودیم. همسفر کناردست من جوانی همشهری و به شمار، به یکسالی از من کوچکتر بود. گفتگوی گروهی، با گروهی از همسفران درباره­ی ایران، تهران، ترک و فارس و ... درگرفت. یکی از همسفران که اهل تهران بود، با نگاهی پرسشگرانه پرسید که آستارا هم ترک است؟

استاد عبدلی تالش را به ایران و جهان معرفی کرد

افشار سیفی نژاد

 درکارگاه آموزشی دانشکده بودم که تلفنم زنگ خورد شماره ای ناآشنا بود. در شک و تردید بودم که جواب دهم یا خیر، که جواب دادم و به آهستگی که رسم صحبت در جلسات است گفتم، بله بفرمائید؛ در خدمتم. پشت خط کسی به زبان تالشی با من سلام و علیک کرد. اول نشناختم، کمی که گذشت تن صدایش را شناختم، دوست عزیزم آقای حسین صفری بود، همان فعال خستگی ناپذیر که عهدکرده هرچه در جوانی برای تالش و تالشی ها کار نکرده در دوران بازنشستگی انجام دهد. از مقدمه که بگذریم اصل صحبت این بود که می خواست برای آقای علی عبدلی یک ویژه نامه چاپ کند همان کار شایسته ای که برای استاد مرحوم مسرور ماسالی عزیز انجام داد و من می دانم که با چه مشقتی این کار را به سر انجام رساند. قبول کردم که در حد توان و نه در شاًن استاد، در نگارش یک مطلب کمکش کنم و اینک این نوشتار حاصل آن قول است. اما، علی عبدلی و یا استاد عبدلی و یا دکتر عبدلی و یا هرچه که می خواهیم صدایش بزنیم، اولین آشنائی های من بر میگردد به نوشته هایش و اولین آنها کتاب "تاتها و تالشها" بود.

درآمدی برموضوع شناسی و روش شناسی پژوهشی علی عبدلی

محمد حسین شمسایی

این نوشتار، در پی بررسی موضوع شناسی و روش شناسی نگرش و پژوهش علی عبدلی در تالش پژوهی است؛ ولی پیش از پردازش این موضوع، بایسته می دانم دو خَجَک(1) را روشن کنم.

یکم: در این نوشتار، هیچ عنوان و لقبی به علی عبدلی نداده ام و بر آنم که هوشمندان و خردمندان با شناساندن کارها و آثار وی جایگاه درخور وی را خواهند دانست.

 دوم: چرا باید برای بزرگان، نکوداشت گرفت و چرا باید آنان را ارج نهاد؟(2)

این سخن بر می گردد به اینکه رابطۀ هر ملت و جامعه ای با نخبگانش چگونه باید باشد؟ به دیگر سخن، از یک سو  می توان پرسید نخبگان در برابر فرهنگ و کشور و ایل خود چه رسالتی دارند و مردم یه عنوان اعضای جامعه و شهروندان، در ارجگذاری از شخصیت و بهرۀ بهینه از دستاوردهای بزرگانشان، چه وظایفی دارند؟ از سوی دیگر شایسته است دریابیم که هر کشور و ملت و ایل و تباری، با نشانه هایی –  همچون ارزشها، نمادها، باورها، احساسات، کردارها و رفتارهای تاریخی، ادبی، فرهنگی، آیینی و هنری –  شخصیت و هویت می یابند.

سند زنده و آغازگر شناخت تالش در عصر ما

مسعودشهبازلی

  زمانیکه در سال 1368 اولین شمارۀ منظومۀ فقره بندلی را با ابتدائی ترین امکانات صوتی و بصورت نوار کاست منتشر کردم پس از چند روزی چشمم به هفته نامۀ کادح افتاد. همان کاست با تصویر ابتدایی و روی جلدی که داشت چاپ و درج گردیده بود در واقع با این نشریه برای اولین بار به جامعه تالش معرفی شدم و او کسی نبود جز دکتر عبدلی که بانی حرکت های تالش شناسی و معرفی چهره های فرهنگی و علاقه مند به آن از زمانی که شروع کرد و اکنون که همچنان با موی سپید خود دغدغه های فرهنگی و هویت تالشان را دارد.

دانته می گوید، همیشه شعله های بزرگ ناشی از جرقه های کوچک است، یعنی آنچه که امروز در جامعه تالش در بحث فرهنگی و قومی و در جهت چهارچوب ملّی اتفاق افتاده است محصول تلاش و پشتکار و اراده ای بوده است که با کمترین و شاید هیچ ترین امکانات و ابزار لازم از ایشان که آغازگر آن بوده اند بوجود آمده است. کمتر کسی از قلم بدستان و جوانان جویای نام حداقل چهار دهه پیشین را میتوان سراغ گرفت که از حوزۀ قلمی و روزنامه نگاری دکتر عبدلی بهره ای نبرده باشند که امروز بعنوان صاحبان قلم مطرح در مجامع ادبی و هنری نقش آفرینی نکرده باشند ( بقول ادموند بروک، انسانهای بزرگ نشانه ها و علائم راهنمایی هستند) که مصداق بارز ایشان است.

کنجکاوی های من

 امیر شکرگزار ناوی

 کنجکاوی های من و سرک کشیدن به مجلات و نشریات از عاداتم بود و همیشه ساعتها در جلوی دکه های روزنامه فروش معطل می شدم و پس از وارسی همه آنها نشریه دلخواهم را خریده و از آنجا دور می شدم و در جای مناسبی ایستاده و توقف نموده و شروع به مطالعه آنها می نمودم، در یک نشریه محلی روزی به شعری که منظومه نسبتاً بلندی بود برخورد نمودم، چون تا آن روز شعر تالش بلند نیمایی کسی نسروده بود و اگر سروده بود من ندیده بودم، آن شعر در مورد « شال را» ییلاقات خوشابر بود و بسیار بسیار دلچسب، که زندگی روزمره و رسومات قوم تالش را در یک نگاه به خواننده و شنونده القا می کرد، بعدها شاید این شعر را من در صدها جلسه در جمع مردم خوانده و ملکه ذهنم گردیده و همه مردم و شنونده ها از آن لذت برده و می برند، بر گردآورنده آن توجه نمودم که با نام « علی عبدلی» برخورد نمودم، این اسم هم مثل « شال را» در افکار و کالبدم جای گرفت، که در مناسبتهای بعدی من توانستم با این استاد بزرگ آشنا شدم.

دکتر عبدلی؛ بزرگ مردی وارسته و بی ادعا

علیرضا شوکتی

الحق که نوشتن از کسی که خود استاد نویسندگی است، کاری بس دشوار و سخت است.حتی شناخت دانشمندان بزرگ ادبیات ایران، دکتر علی عبدلی، برای ما نسل سومی ها کار چندان آسانی نیست چه برسد به اینکه بخواهیم با زبان قاصر وصف حال او بنماییم...

برای شناخت دنیای آرام و روحیه لطیفش باید هم کلامش شوی، باید حرفهایی را بشنوی که از دل برخاشته و بر دل می نشیند.وقتی هم صحبت استاد می شوی، تازه به راز آرامش وی پی می بری.آرامشی که از قلبی بزرگ و روحی سرشار از عشق و مهربانی بر می خیزد.

وقتی با استاد هم کلام شدی در دریای کلمات اصیل پارسی و واژه های شیرین محلی غرق شده و محو گویش آرام بخش، بزرگ مردی وارسته و بی مدعا می شوی.هر چه بخواهی می شنوی، از هنرهای اصیل چندین و چند هزار ساله و تمدن ایران و تالشان تا فرهنگ و هنر ماشینی امروز جهان.

خالق آثار وزین و مانا در حوزه فرهنگ تالش

  اسماعیل شاد فومنی

  در هر عصر و دوره ای، انسان های فرزانه و فرهیخته ای با مردم، ادب پرور و دیار خود زندگی کرده اند، نفس کشیده اند، خاک خورده اند، که بدون هیچگونه توقع و چشمداشتی در راستای کمال اخلاقی و شکوفائی و اعتلاء و گستردگی فرهنگ قوم خود تلاش چشمگیر و قابل تحسین داشته اند.

احترام و ارج نهادن به زحمات ماندگار این چهره های ادبی ابتدائی ترین و کوچکترین وظیفه ای است که بر دوش متولیان فرهنگی سنگینی میکند.

بر همه ما، متولیان فرهنگی ما است که به منظور ارج نهادن به زحمات بزرگان و صاحبان قلم آستین همت را بالا بگیرند و تا زمانیکه یک شاعر، نویسنده، محقق و ... حیات دارد، او را ارج بگذاریم، تقدیرش کنیم و در مراسم های ویژه که شایسته آنان باشد، تجلیل کنیم.اینگونه نباشد خدای نکرده، در زمان حیات یک هرمند از تکریم و یادش غافل بمانیم، اما همینکه وفات یافت، در سوگش سینه چاک کنیم و در فراقش آسمان را به ریسمان متصل کنیم، کاری که عموماً هر از گاهی مرسوم است و ... که شرح آن در این مقال نمی گنجد.