بزرگ مردی که عمر خودرا صرف خدت به تات و تالش کرد

کیومرث صفایی

در کتاب کارنامه رضاشاه نوشته ی اقبال یغمایی آمده است روزی کمال مصطفا آتاترک به محمدعلی فروغی (ذکاء الملک) گفته بود «شما ایرانیها قدر ملیت خود را نمی شناسید، معنی آن را نمی فهمید.نمی دانید که ریشه داشتن و حق آب و گل داشتن در بخشی از این زمین چه نعمت بزرگی است و ملیت وقتی مصداق پیدا می کند که آن ملت را بزرگان ادب و حکمت و سیاست ممتد باشد.شما عظمت شاهنامه را در نمی یابید که این کتاب سند مالکیت، ملیت و برگه ی هویت شماست.من هم ناگزیرم برای ملت ترک چنین سوابقی را دست و پا کنم.

آری چنین است ما ایرانیان به هر دلیلی که هست از کنار بسیاری چیزهای مهم بی تفاوت می گذریم و به اهمیت موضوع توجهی نداریم.بلاهای بزرگ را کوچک می شماریم و شوربختانه تا خودمان به مصیبتی دچار نشویم حال همسایه یا خویشاوند مصیبت زده را در نمی یابیم.

استادعبدلی تمام عمرخودرا وقف تات و تالش شناسی کرد

جواد معراجی

مداد العلما افضل من دماء الشهدا.

تنها عاملی که به من جرات بخشید تا انگیزه لازم را برای تحقیق در باره زبان تاتی و تهیه فرهنگ گویش لرد داشته باشم، مطالعه کتابهای ارزشمند ،دانشمند فاضل جناب دکتر علی عبدلی بود. ایشان که تمام عمر گران بهایشان را وقف تحقیق و پژوهش در مورد تالش شناسی و فرهنگ قوم تات نموده اند یکی از ذخایر مسلم و گنجینه ای پربها بشمار می روند که راه دشوار تحقیق را با کمال شجاعت بر روی دیگران گشود و خود بعنوان پرچمدار  بلد راه ،چراغ روشنایی بخشی شد که دیگران در تاریکی دچار گمراهی نشوند.

دکتر عبدلی، پرچم دار تالش شناسی

حسین صفری سیدآبادی

 معلوم نیست چرا حرفهای صادقانه را تنها وقتی می توان زد که آبها از آسیاب افتاده باشند، معلوم نیست ما انسانها چرا همواره منتظر افتادن آب از آسیابیم، تا کار کارستانمان را انجام دهیم و باز معلوم نیست قرار بوده ابتدا چه کاری انجام بدهیم  که گذاشتیم برای بعد از افتادن آب از آسیابها، ولی معلوم است وقتی می توان مثل دکتر علی عبدلی تلاشی برای حرف حساب زدن نمود که از روی آسیاب ادراک انسانها، آبهای احساسات غیرواقعی فرو ریخته باشد و وجدان جلا زده اش در دسترس عقل باشد کاری کارستان به نظر می رسد برای معرفی هر مفهومی نیاز به گزاره ای است تا در ارتباط معانی کلمات آن، مفهوم آن پدیده باز نمایانده شود و هر تعریفی مولفه هایی دارد و با این مولفه هاست که پی بردن به مفهوم امکان پذیر هست یا نیست، بنابراین انسان را به عقل، باغ را به درخت، خداوند بزرگ را به آفرینش، دین را به انبیاء، هویت را به تاریخ، طلا را با سنگ محک و جغرافیا را به مولفه ها و عوارض طبیعی و انسان ساز و همه هفت مورد بالا را با مورخان نویسندگان، شاعران و اساتید علم و عمل میتوان باز شناخت  که دکتر علی عبدلی یکی از این نوابغ شاعر، نویسنده، محقق و کاوشگر... می باشد، امروزه بدون استثنا در تالش ، گیلان و ایران عزیز و حتی خارج از ایران هیچکسی- را توجه نمائید . هیچکسی را نمیتوانید بیابید راجع به قوم و فرهنگ تالش بخواهد به مطلبی دسترسی پیدا کند و بدون آثار علی عبدلی بتواند بدانها برسد که بدان خواهم پرداخت.

تات و تالش شناسی پابسته عشق به میهن

محمدباقر صفری سیدآبادی

درجه تالش بودن و یا تعصب به قوم نجیب تالش مستلزم این نیست و رابطه قطعی به این ندارد که شخص حتماً باید در داخل تالش یا تالشان و یا شهرستانهای تالش زندگی نماید، بنده پاییز 60 در شهر ری متولد شده و تعصب به اصل و نصب و ریشه­ام و به سرزمین و موطن پدری و مادری­ام داشته و خود را از آنها جدا ندانسته­­ام، عده زیادی در خود ایران بوده و حتی در تالش زندگی هم می­کنند که وابستگی آنان به سرزمین مادری خود بسیار کم است و برعکس مثل بنده افراد زیادی هم یافت می­شوند که مقیم خارج از تالش و بیرون از تالشان و بنابر عللی کارشان به تهران و سایر استانهای غیر تالش نشین افتاده که دلبستگی به تالش را حفظ نموده­اند و اینها مادام و همیشه اوقات مطبوعات و کتابهای تالش را که بیشتر از دیگران دکتر علی عبدلی تات و تالش، پژوهش و به زیور چاپ آراسته است و بقولی تالشان را بخودشان شناسانیده و آنها را به خودباوری رسانیده است که تالشان هم مثل سایر اقوام می­توانند.

برگزیده ممتاز عرصه فرهنگ ایرانی

  دکتر مرتضی طالع ماسوله

بر این باورم که رسالت این رساله جمع­آوری شده در قلمرو و حاکمیت معرفت اندیشه یکی از اندیشمندان فرهنگ ایران عزیز می­باشد.

در طول تاریخ تمدن بشر از دو عنصر تجلیل و تکریم کردن از مقدسات انسان و انسانیت بوده:اول: کسانیکه بر دین و میهن خود بذر جان پاشیدند تا خوشه­های عشق دین دوستی و میهن دوستی  به بار نشیند.

دوم: جان سوزانی که فانوس دانش و فرهنگ را بر سر کوی و برزن این سرزمین برافروختند.

ستایش از خون شهید و قلم شاهد نشان­دهنده شعور و درک عمیق یک ملت است و غایت­القصوی علم و شهود می­باشد.

تاریخ و مورخین علوم بشریت اندیشمندان، دانایان و فرزانگان ایرانی را پیش قراولان فرهنگ برای تغییر و بهینه­سازی فضای زیست ابنای بشر دانسته­اند که در این هنگامه مبارک و مغتنم مراتب احترام و سپاس خود را به فرزند فرزانه تالش شناس استاد علی عبدلی ابراز نماییم.

دکتر عبدلی؛ بنیانگزار تالش شناسی

آرمین فریدی هفت خوانی

 10سال پیش در مقاله «تمبوره لیم آوی برده» توضیح دادم که چگونه با استاد عبدلی آشنا شدم .پس تکرار نمی کنم و قصد هم ندارم  متنی طولانی در مورد ایشان بنویسم چرا که  همین چند ماه پیش تصمیم گرفتیم جای حرف زدن در مورد ایشان آستین بالا بزنیم و تشکری در حد توانمان از ایشان بکنیم. و با همراهی چند دوست دلسوخته  در فضای کوچک اما پر برکت فرهنگ کده تالش مراسم تجلیل از ایشان را برگزار کردیم که زیبا ، به یاد ماندی و عاشقانه بود بغض استاد عبدلی حکایت 50 سال تنهایی بود، ما که برگزار کننده بودیم شرمنده بودیم از اینکه چقدر دیر بزرگ می شویم تا سر راست کنیم به دیدن بزرگان قوممان. 

بزرگ داشتن بزرگان فرهنگ و هنر و... تالش یعنی بزرگ و گرامی داشتن تالش، یعنی افزودن منزلت خودمان اکثر دلسوزان عرصه تالش دغدغه شان کم توجهی به تالش است اما آیا ما خودمان به یکدیگر توجه می کنیم ؟ 

به جای آزردن؛ قدردان باشیم

اکبر (ولی) قنبرزاده

تلاش­های فردی بشر، اول بستر و زمینه­ساز خوراک و کارهای گروهی و آکادمیک(علمی) بوده است برای زنده ماندن و زیستن و بقیه کارها در مراحل بعدی قرار دارد.

هر جامعه و جمعیتی با از دست دادن بزرگان و نویسندگان و مورخان و پژوهشگران خود و یا آثار و نوشته­هایشان بر این باورند که باورهای یک قوم و ملت مستندات قابل اعتنا و اطمینان تاریخ رو به نسیان و فراموشی رفته و نهایتاً به خودباختگی و محو هویت ملی و قومی می­انجامد که تازه آن وقت سرآغاز سقوط و زوال حیات هر اجتماعی خواهد بود.

در چنین زمانی اوایل دهه 1350 بزرگمردی از دیار گیلان با داشتن دغدغه فراوان قوم خویش (تالش) پا به میدان گذاشت و با تحقیقات و پژوهش میدانی برای قوم تالش و فرهنگش افتخار آفرید و کاری کرد کارستان و آثاری به جای گذاشت که امروزه محققان برای تحقیقات خود در زمینه گیلان و تالش ابتدا و در وهله اول و نخست به سراغ علی عبدلی و آثارش رفته و برای راهنمایی در پی دکتر عبدلی هستند.

استاد عبدلی تالش شناس شاعر

سید مومن منفرد

بی شک نوشتن درباره ی مردی که بیش از دو سومِ عمر خود را صرف مطالعه و نوشتن کرده، مشکل است. اما بر حسب وظیفه و با اطلاعاتی که درباره ی این شخصیت شهیر تالش دارم، مطالبی را به نگارش در می آورم. سال ۱۳۳۰ خورشیدی، فرزندی در سرزمین آذر و آتش؛ شهر کلور خلخال پا به عرصه ی هستی می گذارد. به دلیل نبود کسب و کار به همراه خانواده اش به تالش می آید در اورماملال ساکن می شود. در همان روستاتا ششم ابتدایی درس می خواند. سپس راهی تهران می شود.آموزش و کار در آن شهر بزرگ را پی می گیرد. در انجمن های شعر و ادب تهران حضور می یابد و در سال ۱۳۵۳ در نشریه ی پرطرفدار آن روزهای تهران یعنی فردوسی جزء ده شاعر جوان برتر کشور معرفی می گردد. این سرآغاز فعالیت های هنری علی عبدلی است. در سال ۱۳۵۲ پس از پایان خدمت نظام وظیفه، در سازمان میراث فرهنگی استخدام می شود . پس از گذراندن دوره های شغلی، به استان گیلان منتقل می شود و مسئولیت اداره حفاظت میراث فرهنگی منطقه تالش به وی محول می گردد .