دکتر عبدلی؛ نامی در زمره ایران شناسان بزرگ

 اسماعیل بخشی­ زاده 

 هر که ناموخته است ز دست روزگار

 هیچ ناموزد ز هیچ آموزگار /  (فردوسی توسی)

مردم کشوری که تاریخ می­دانند کودکانشان مانند بزرگانشان هستند مردم کشوری که تاریخ نمی ­دانند بزرگانشان مانند کودکان­اند. «ارنست رونان»

معرفی و تجلیل از اساتید و بزرگان هر ملیت و قوم به معنی هویت و آینه آن قوم است، پیرو هر مکتب که باشیم باید به نویسندگان، مورخان، شاعران و مردان ملی احترام بگذاریم، از آنان تجلیل کنیم و برایشان یادبود و بزرگداشت فرهنگی مهیا کرده و به هم وطنان معرفی نمائیم.

چون هر کسی می­تواند تاریخ بسازد و در تاریخ باشد ولی هر کسی نمی­تواند تاریخ بنویسد و تنها یک مورخ و یک مرد بزرگ است که می­تواند تاریخ را نوشته و به آیندگان منتقل نماید.

برای بزرگمرد پژوهنده؛ دکتر عبدلی

 کیوان پندی 

بدون تردید، تجلیل از زحمات وفعالیت های پژوهشی-فرهنگی پژوهشگران  ومحققان  ایران زمین و در این میان بزرگمرد پژوهنده ای چون دکترعلی عبدلی فقط با چند سطر نوشتن میسر نبوده وقدر دانی از ایشان نیزدر یک نشریه نمیگنجد. بااین همه برای راقم این سطور  باعث سرافرازی است که می تواند باقلم ناتوان خود در خصوص این محقق بر جسته اندکی نوشته واز این طریق قدری اندک از وی قدردانی نماید .

آشنایی با این چهره ی تالش بزرگ به اواخردهه ی سالهای هفتاد، یعنی در زمانی که در تدارک تهیه وتدوین کتاب «سرزمین و مردم فومنات »بودم برمی گردد. درآن سالها با برخی ازنوشته هاو آثار این پژوهنده وهمچنین دیگر محققان گیلانی آشناشده و حتی با تنی چند از ایشان نیزاز نزدیک دیدار داشتم و در رابطه با کار خود از اطلاعات اساتیدی همچون : جعفرخمامی زاده ، فریدون نوزاد ، عزیز طویلی ، قاسم غلامی کفترودی و از جمله آقای عبدلی بهره مند شدم و با استفاده از راهنمایی و تجربیات ایشان و به کارگیری منابع گیلان شناسی بود که آثاری را با یاری خداوند و کمک های مادی ومعنوی پدرو مادر گرانقدر پدید آوردم که البته توأم با زحمات و مشکلاتی نیز بودکه فراموش شدنی نیست .

مقام دکتر عبدلی را بزرگ بداریم

 مقام عبدلی را بزرگ بداریم

نوشته دکتر راشد جعفرپور

خلاصه به تحقق پیوست آن آرزوی دیرینه ما . روزگاری در نشریه نوید شاهرود ، دو صفحه را به پاسداشت خدمات ارزنده علمی و فرهنگی دکتر عبدلی اختصاص دادم . اما برخی از فرهنگیان منطقه بر من خرده گرفتند که ایشان تحصیلات دانشگاهی ندارند و شما چرا اینهمه ایشان را بزرگ معرفی نموده اید . جالب است بدانید در همان زمان گفتم که این حداقل کاری است که از دست من برآمده است .

اهل قلم و فرهنگ بدانید که دکتر عبدلی حق زیادی بر فرهنگ و زبان تاتی دارد . او از اولین پژوهشگران تاتی است . کتاب تاتها و تالشهای او از اولین آثار مکتوبی است که تاتی را معرفی نمود و آنهم تاتی کلور را .

تالش شناسی با عبدلی متولد شد

رستم جهانگشا ( شهرام پور رستم ) 

 

تمام دیدارهایم با دکتر علی عبدلی به دو همایش برمی‌گردد. بار اول به واسطه‌ی یک دوست در حد چند دقیقه با دکتر علی عبدلی به صحبت پرداختیم. بار دوم اما فقط دورادور دیدمش؛ فکر نکنم مرا شناخت من هم مزاحمش نشدم.

جملات بالا را داشته باشید تا پرانتزی باز کنم.

خاطرم نیست در یکی از شماره های مجله تالش بود یا مجله‌ای دیگر که مصاحبه‌ی نویسنده‌ای فرانسوی که در ایران اقامت داشت چاپ شده بود. از او پرسیده بودند با چه بودجه‌ای وارد ایران شده‌اید و اصولن شغل‌تان چیست؟

نویسنده در پاسخ گفته بود در فرانسه قانونی هست که اگر شخصی کتابی نوشته و منتشر کند تا آخر عمر یک مقرری برای او در نظر گرفته می‌شود و در طی سال یا دوسال هم پولی پرداخت می‌شود تا به کارهای تحقیقی در کشوری که مد نظرش است بپردازد.

دکتر عبدلی بنیانگذار تحقیق در تالش

لیثی حبیبی – م . تلنگر

مدتها بود که پیامی ازسوی حسین صفری سید آبادی عزیزو دلسوز تالش زمین، دریافت کرده بودم با این مضمون که: «دارم یک ویژه نامه برای دکتر علی عبذلی درست می کنم، شما نیز چیزی بنویسید و شریک این کار نیک بشوید.»

مدتی خراب بودن کامپیوتر و مشکلات دیگر اجازه ی نوشتن نمی داد. اما اینک یک هفته ای است که قصد نوشتن دارم، ولی نمی دانم در باب دکتر علی عبدلی چه بنویسم. زیرا هرچه بنویسم و یا کتاب هایش را معرفی کنم که حالا بیش از بیست جلد می شود ، همه پیش شماست و کار من زیره به کرمان بردن است. همیشه بیزار بوده ام که برای رفع مسئولیت چیزی بنویسم. تا اینکه امشب تصمیم گرفتم به جای مقاله در باب آن خدمتگزار تالش، با شما خاطره تعریف  کنم. مثل همین حرفهایی که تالش ها در شب نشینی ها به هم می گویند.

دکتر عبدلی؛ افتخاری بززرگ برای تالش

  عبدلی صاحب نام و نشانی ماندگار 

شهریار رستمی­ نژاد کمادولی

اگر ملتی هزاران چیز مادی داشته باشند ولی نام مردان بزرگی در تاریخ آنان و کشورشان یافت نشود آنان حق مفاخره ندارند.

ظهور اشخاص ممتاز و بزرگوار در هر موقع و موقعیتی سبب افتخار آن قوم و ملت و کشور است و تا آن قوم و آن کشور و آن ملت باقی­اند افراد آن در هر عصر و زمانه­ای به آنان مباهات می­کنند که منتسب به ملتی هستند که امثال آن بزرگواران را بوجود آورده است.

چرا فردوسی را بعد از قرن­ها بزرگ شمرده و هنوز هم بزرگ می­ شماریم و کتاب شاهنامه او را شناسنامه و اساسنامه فرهنگ و تاریخ و سرمایه معنوی خود می­دانیم؟

پژوهشگری که کارش را به خوبی بلد است

مرتضی زینعلی

تجربه زندگی در کشورهای پیشرفته و مدرن بیانگر این بوده است که صنعتی شدن جوامع و زندگی روزمره نه تنها از اهمیت پرداختن به فرهنگ اقوام و تحقیق و پژوهش در این زمینه کم نمی‌کند بلکه ضرورت تحقیق در این زمینه را بیشتر می‌کند تا جایی که این دولت‌ها بودجه‌های خاصی را برای پژوهش در این زمینه اختصاص می‌دهند. اصولاً تنوع فرهنگی و قومی یکی از یکی از زیبایی‌ها و رازهای خلقت است که  به زندگی نوعی غنا بخشیده و آن‌را از حالت یکنواختی دور می‌کند.

در همین راستا یکی از غنی‌ترین فرهنگی‌های ایران که از پیشینه بسیار خوبی نیز برخوردار است فرهنگ و قوم تالش است و بدون شک یکی از افرادی که تالش شناسی و تالشان به ایشان مدیون هستند جناب آقای علی عبدلی است. کسی که تمام عمر خود را صرف پژوهش در این زمینه کرده است و نقش عمده‌ای در شناخت تالش و  گسترش روابط بین تالشان ایران و روسیه داشته است. هر چند از نقش و جایگاه ایشان به درستی تقدیر و تشکر نشده است اما گذر زمان اهمیت کارهای ایشان را بیشتر مشخص خواهد کرد.

کسی که تات ها و تالشان را به هویت خودشان دعوت کرد

دکتر جهاندوست سبز علی پور

هیچ وقت نمی­توانم بیانات استاد دکتر بهمن سرکاراتی را فراموش کنم که می­گفت: «روزگار ما از یک دیدگاه عصر تشخص‌ستیزی است. مردم زمانه روگردان از هرگونه تبعیض و تفاوت، هراسان از هر نوع تشخیص و تمایز، با شتاب هرچه تمام‌تر به سوی یکسانی و یکدستی و یکنواختی رانده می‌شوند. پیروان آیین جهان‌بینی، طرفداران یکسوگرایی اجتماعی و کارگزاران سوداگری آزاد جهانی می‌کوشند طرحی بیندازند و سامانی بچینند تا در ناکجاآباد هزارۀ سوم، همگان زیر سلطۀ یک نظام اقتصادی نامرئی، همه مثل هم بزایند و مثل هم بزیند و مثل هم بمیرند! با این شتاب که هر روز در هر چهار سوی جهان، مرزهای طبیعی، گسست‌های ضروری و ناهم‌داستانی‌های سالم و لازم می‌شکنند و فرو می‌ریزند، دیری نپاید که گیتی عاری از آرایش‌ها و برهنه از شکفتگی و زیبایی‌هایش، که بخش کلانی از آنها ناشی از رویارویی تفاضل‌ها و ناهمتایی‌هاست، خراب‌آبادی شود هموار و مستوی که در آن ترک و رومی و چینی و زنگی، همه در پشت رایانه‌هایشان با کیف‌های سامسونت در دست و تلفن‌های همراه در  و همبرگر مک‌‌دونالد در دهان، ستور وار، همه همسان بزیند و بمیرند»[1].